گروه داعش خراسان مسئولیت حمله به گردشگران اروپایی در شهر بامیان را که طی آن سه گردشگر اسپانیایی و سه شهروند افغانستان کشته و چهار گردشگر دیگر از کشورهای استرالیا، لتونی، نروژ و اتریش زخمی شدند، بر عهده گرفت. وزارت داخله طالبان روز جمعه ۲۸ اردیبهشت، ساعاتی پس از وقوع این حمله، از بازداشت چهار نفر به اتهام دست داشتن در این حادثه خبر داد، اما هویت این افراد و شواهدی را که ثابت کند آن‌ها در حمله دست داشته‌اند، اعلام نکرد.

حمله به گردشگران خارجی در بامیان که به دلیل مجسمه‌های بودا و پارک ملی بند امیر از مناطق پرطرفدار در میان گردشگران است، ضربه سنگینی به تبلیغات طالبان در مورد برقراری امنیت در افغانستان وارد کرد. بامیان در مرکز افغانستان قرار دارد و در تمام ۲۰ سال حاکمیت دولت جمهوری و جنگ آن با طالبان نیز از مناطق امن افغانستان به شمار می‌رفت و گردشگران خارجی زیادی از آن دیدن می‌کردند. در مرکز بامیان هتل‌های مجللی برای پذیرایی از گردشگران ایجاد شد و در اطراف پارک بند امیر هم که در یک منطقه کوهستانی قرار داد، رستوران، استراحتگاه، خوابگاه و بازارچه‌های فصلی صنایع دستی بر پا شد و اگرچه در بیش از ۴۰ سال گذشته، به دلیل ناامنی مداوم در افغانستان صنعت گردشگری در این کشور رشد نکرد، مناطقی مانند بامیان که طالبان به آن دسترسی نداشتند، از معدود مکان‌‌هایی بود که خارجی‌ها به‌راحتی از آن دیدن می‌کردند.

حمله داعش خراسان به گردشگران اروپایی در امن‌ترین شهر افغانستان در حالی صورت گرفت که رژیم طالبان با هزینه هنگفت و راه‌اندازی تبلیغات در رسانه‌ها و به ویژه شبکه‌های اجتماعی مانند یوتیوب، اکس و فیس‌بوک، درصدد جذب گردشگر خارجی به افغانستان است. المرصاد، رسانه سازمان استخبارات (اطلاعات) رژیم طالبان، روز شنبه، یک‌ روز پس از حمله مرگبار به گردشگران، در خبری نوشت که شخصی به نام سرور، فرزند قنبرعلی، عامل حمله بود که بازداشت شده است و ادعا کرد: «سرور از قوم هزاره و اهل منطقه گواره در مرکز بامیان است.»

رسانه‌های طالبان از جمله المرصاد پیش از این چند تن از عوامل بمب‌گذار داعش خراسان را هم تاجیک معرفی و در مطالبی ادعا کرده بودند که داعش از میان قوم تاجیک در افغانستان سربازگیری کرده‌ است. فعالان تاجیک در واکنش به این ادعای رسانه‌های طالبان گفتند ‌تلاش‌هایی در جریان است تا ضمن تعریف کردن هویتی جدید برای گروه‌های تروریستی در افغانستان، زمینه سرکوب، بازداشت، قتل و اعدام تاجیک‌ها را فراهم کند.

طالبان از زمان بازگشت به قدرت، ده‌ها تن از ساکنان مناطق تاجیک‌نشین مانند پنجشیر، کابل، پروان، کاپیسا، اندراب، بدخشان، تخار و دیگر مناطق را به اتهام‌های مختلف از جمله عضویت و همکاری با جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی افغانستان، بازداشت، زندانی و اعدام کرده‌اند.

پس از انتشار خبر بازداشت مردی به نام سرور فرزند قنبرعلی، فعالان هزاره خاطرنشان کردند داعش قتل هزاره‌ها و شیعیان را جایز می‌داند و بنابراین امکان ندارد از میان هزاره‌ها نیرو بگیرد. داعش خراسان هم در اطلاعیه‌ای که در آن مسئولیت حمله به گردشگران اروپایی برعهده گرفت، به نام و قومیت عامل حمله اشاره‌ای نکرد و تنها اعلام کرد که «این حمله در پاسخ به دستورات رهبران دولت اسلامی برای هدف قرار دادن شهروندان اروپایی در هر کجا که آن‌ها پیدا می‌شوند، انجام شد».

 شاهدان حادثه روز جمعه به ایندیپندنت فارسی گفتند که مهاجم پس از تیراندازی به گردشگران، از صحنه فرار کرد و هنوز مشخص نیست طالبان افرادی را که بازداشت کرده‌اند با چه اسناد و شواهدی به دست داشتن در این حمله متهم می‌کنند.

اواسط اردیبهشت، محمد سعید، رئیس اداره گردشگری طالبان، به آسوشیتدپرس گفت که یک دوره آموزش مدیریت گردشگری به راه‌ انداخته است تا صنعت گردشگری را در افغانستان تقویت کند. به گفته این مقام طالبان، شمار گردشگران در افغانستان از زمان بازگشت این گروه به قدرت افزایش یافته‌ است و در سال ۲۰۲۳، بیش از هفت هزار توریست از این کشور دیدن کردند. سعید افزود که بیشتر گردشگران در افغانستان چینی‌‌اند.

رسانه‌های وابسته به طالبان نیز پیوسته از سفر گردشگران چینی به شهرهای مختلف افغانستان گزارش پخش می‌کنند و حضور آنان را نشانه‌ برقراری امنیت می‌دانند. دولت چین که به دلیل تمایل به سرمایه‌گذاری در معادن افغانستان روابط نزدیکی با طالبان دارد، مانند دیگر کشورها از جمله آمریکا و بریتانیا، به شهروندانش در مورد سفر به افغانستان هشدار نداده‌ است. دسامبر ۲۰۲۲، دو مهاجم داعش به هتل محل اقامت شهروندان چینی در کابل حمله کردند که در آن حمله پنج شهروند چین زخمی و چند شهروند افغانستان کشته شدند.

به نظر می‌رسد داعش خراسان هدفمندانه در پی تخریب پروژه‌هایی است که طالبان از آن‌ها به عنوان سکویی برای بهبود روابط با جهان، درآمدزایی و تبلیغ توانایی‌هایشان استفاده می‌کنند. داعش خراسان پیش از این به سفارتخانه‌های روسیه و پاکستان در کابل هم حمله کرده‌ بود؛ آنچه به تعطیل شدن موقتی خدمات کنسولی این سفارتخانه‌ها و افزایش فشار بر طالبان به منظور تامین امنیت سفارتخانه‌ها در کابل منجر شد.

داعش خراسان در کنار حملات مرگبار به سران طالبان که به کشته شدن شماری از آنان منجر شد، کشورهای چین، ایران، پاکستان و دیگر متحدان طالبان را هم به حملات مرگبار تهدید کرده‌ است. طالبان با استفاده از هر ابزاری تلاش دارند به عنوان دولت افغانستان به رسمیت شناخته شوند و از زمان بازگشت به قدرت، بارها این خواسته را با سازمان ملل و رهبران دولت‌ها مطرح کرده‌اند. طالبان مدعی‌اند که امنیت در افغانستان تامین است و گروه‌های تروریستی در این کشور حضور ندارند. در این وضعیت، حملات داعش خراسان به مقام‌های طالبان، غیرنظامیان و گردشگران خارجی مانند پایی بر گلوی این گروه است و اجازه نمی‌دهد نفسی تازه کند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد ژوئن ۲۰۲۳ گزارش داد که علاوه بر حضور قدرتمند داعش خراسان در افغانستان، القاعده، تحریک طالبان پاکستان، جماعت انصارالله تاجیکستان، حرکت اسلامی ازبکستان، حزب اسلامی ترکستان شرقی و شماری دیگر از گروه‌های تروریستی متحد طالبان نیز در افغانستان حضور دارند.

در این میان جز گروه داعش خراسان که علیه رژیم طالبان و دولت پاکستان می‌جنگد، هیچ یک از گروه‌های تروریستی نامبرده در داخل افغانستان فعالیت نظامی ندارند. حملات شبح‌وار داعش خراسان تنها چالش جدی مقابل طالبان است که ادعای آنان درباره برقراری امنیت در افغانستان را بی‌اعتبار کرده‌ است.